Dwór w Bziance wybudowano w latach 1911-1914 z inicjatywy Franciszka Grodzickiego. Obok stał stary drewniany dwór, który rozebrano w 1914 roku. Pod koniec XIX wieku w skład kompleksu wchodziły także młyn, tartak wodny i cegielnia.

Obecnie we dworze swoją siedzibę ma szkoła podstawowa.

Anna Twardy

Na podstawie:

Polakowski S., „Pozostałości założeń dworskich województwa podkarpackiego”, Krosno 2012.

W Bażanówce znajduje się dwór będący jedyną pozostałością po dworskim kompleksie rodziny Laskowskich. Obecnie w budynku od zakończenia II wojny światowej mieści się szkoła podstawowa.

Dwór wybudowano w XIX wieku na rzucie prostokąta, z inicjatywy Feliksa Laskowskiego. W 1928 roku nowym właścicielem dworu stał się siostrzeniec K. Laskowskiego, baron Daniel Rodicz-Laskowski. Budynek mocno ucierpiał w czasie działań wojennych II wojny światowej. Bibliotekę zniszczyli żołnierze radzieccy. Po zakończeniu walk przemieszkiwały tutaj osoby niemające się gdzie zatrzymać.

Na początku dwór był obiektem dwutraktowym z sienią na osi, w której znajdował się piec w kształcie kolumny na ośmiobocznej podstawie. Od frontu znajdował się ganek pięciokolumnowy, natomiast od tyłu na osi dwukolumnowy portyk wgłębny, po bokach były umiejscowione dwa alkierzyki.

Ceglany budynek jest posadowiony na piwnicach sklepionych kolebkowo. Pokryty jest dwuspadowym dachem. Zachował najbardziej charakterystyczny układ wnętrz z sienią i salonikiem. Posiada wgłębny portyk z dwoma kolumnami, który został umiejscowiony od strony południowej.

Kilka lat temu przeprowadzono remont dworu. Wprowadzono niewielkie zmiany w zewnętrznym wyglądzie budynku, dobudowując dwie facjaty na poddaszu od strony południowej oraz sień dla bocznego wejścia od zachodu.

Dwór znajduje się w dawnym parku dworskim.

Anna Twardy

Na podstawie:

Polakowski S., „Pozostałości założeń dworskich województwa podkarpackiego”, Krosno 2012,

Ciupka J., „W gminie Zarszyn”, Krosno 2000.

 {nomultithumb}

Browar w Posadzie Zarszyńskiej wchodził w skład kompleksu dworskiego. Obecny budynek został wybudowany pod koniec XIX wieku, ale początki browaru w Posadzie Zarszyńskiej sięgają XVII wieku. Browar zaopatrzał w trunki nie tylko karczmy, ale również zarszyński ratusz. W 1631 roku wspomina się o istnieniu „słodowni dworskiej”. Jedni z właścicieli Zarszyna i Posady, jezuici z Krosna puszczali browar w arendę, więc produkcja w XVII wieku musiała być znaczna. Kontrakty pomiędzy jezuitami, a arendami browarowymi zawarto w latach 1755, 1756, 1772 i 1773. W czasie, gdy Zarszyn z Posadą należał do Kazimierza Ostaszewskiego, budynek browaru spłonął. Dopiero Jan Wiktor i jego syn Kazimierz wybudowali nowy budynek. W 1859 roku browar przerabiał 3 000 korcy jęczmienia i dostarczał 3 000 zł dochodu oraz młóta do wypasu bydła. Kolejnym właścicielem browaru został Zucker i Spółka oraz Rosennblind. Od niego zakład kupiła rodzina Scheinerów z Sanoka, którzy zarządzali browarem do wybuchu II wojny światowej. W czasie okupacji budynek dzierżawił dr Oskar Schmidt. Browar wyremontowano, zmodernizowano oraz unowocześniono proces produkcji. Po wojnie zakład upaństwowiono. Browar był miejscem pracy dla wielu mieszkańców Zarszyna i okolic. Produkcję piwa wstrzymano w latach 70. XX wieku. Na początku pozostawione budynki należały do sanockiego „Stomilu”, później do Przedsiębiorstwa Produkcji Leśnej „Las” z Leska, które zamknięto w 1991 roku. Browar zajął syndyk masy upadłościowej. Dopiero 1 grudnia 1995 roku kupił go jednoosobowy właściciel firmy „Chlodnie-Zgoda” z Krakowa.

Anna Twardy

Na podstawie:

Polakowski S., „Pozostałości założeń dworskich województwa podkarpackiego”, Krosno 2012,

„Przewodnik turystyczny” LGD „Dorzecze Wisłoka”,

Ciupka J., „W gminie Zarszyn”, Krosno 2000.

 {nomultithumb}

Murowany kościół rzymskokatolicki w Pielni pod wezwaniem Matki Boskiej Wspomożenia Wiernych (dawniej klasycystyczna cerkiew greckokatolicka pod wezwaniem św. Jana Złotoustego) został wybudowany w 1805 roku na stoku wzgórza. Świątynia była remontowana w 1922 roku i 1955 roku. Od 1946 roku pełni funkcję kościoła rzymskokatolickiego.

Ta budowla sakralna jest obiektem murowanym, potynkowanym, dwudzielnym. Prostokątne prezbiterium jest zwrócone na południe z prostokątną zakrystią w przedłużeniu. Nawa jest prostokątna, szersza od prezbiterium. Kruchta ze sklepieniem kolebkowym, nie jest wyodrębniona w bryle, nad nią znajduje się wieża. Wewnątrz nawa jest rozczłonkowana filarami przyściennymi. Prezbiterium ma sklepienie krzyżowe, zaś nawa – sufit z fasetą. Tęcza zamyka się łukiem półkolistym. Chór muzyczny znajduje się na czterech drewnianych słupach. Wydłużone okna zamykają się półkoliście, na osi znajduje się okno okrągłe. Dach jest pokryty blachą. Kwadratowa wieża wtapia się w dach nawy i jest ujęta w półszczyty.

We wnętrzu świątyni można zobaczyć późnobarokowy ołtarz główny oraz dwa klasycystyczne ołtarze boczne. Ołtarz główny przerobiono z ikonostasu. W jego skrzydłach bocznych umieszczono fragmenty tzw. carskich wrót z tondami czterech ewangelistów. W głównym polu znajduje się obraz Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej z początku XIX wieku. Z kolei ołtarze boczne z początku XIX wieku przy tęczy są klasycystyczne, z wprawionymi fragmentami z ikonostasu. W kościele znajduje się także rokokowa ambona, która pochodzi z II połowy XVIII wieku i ma wieloboczny korpus z czterema wolutami. Z kolei kamienna kropielnica w kształcie kielicha pochodzi z początku XIX wieku. W świątyni znajdują się: ikona Matki Boskiej z Dzieciątkiem z I połowy XIX wieku, trzy ludowe krucyfiksy z XIX wieku, gładki kielich z XVIII wieku, lichtarze z I połowy XIX wieku oraz dwa mosiężne kociołki na wodę święconą z XIX wieku. Na ścianach umieszczono epitafia patronów świątyni, kolatorów: Stanisława i Magdaleny Truskolaskich z 1806 roku oraz marmurowe inskrypcje sędziego sanockiego, Stanisława i jego żony Magdaleny z Ciechanowskich.

Anna Twardy

Na podstawie:

„Przewodnik turystyczny” LGD „Dorzecze Wisłoka”,

Ciupka J., „W gminie Zarszyn i okolicy”, Krosno 2000,

Śnieżyńska-Stolotowa E., Stolot F., „Katalog Zabytków Sztuki. Krosno, Dukla i okolice”, Warszawa 1977.

 {nomultithumb}

Z kompleksu dworskiego w Jaćmierzu zachowało się miejsce po dworze (zabudowane blokiem mieszkalnym) spichlerz, czworak, dwie stajnie, park ze starodrzewami i trzy stawy (zarośnięte). Spichlerz pochodzi z lat 1890-1910 i znajduje się w Ewidencji Zabytków. Magazynowano w nim zboże. Jest to budynek murowany, nietynkowany z zewnętrznym wystrojem drewnianym i balustradą przed frontem. Nakryty jest czterospadowym dachem z czerwonej dachówki. Stoi na murowanych podporach ze względu na podmokły teren, na którym go wybudowano. Spichlerz stoi na wysokich piwnicach sklepionych kolebkowo. Teren jest wykorzystywany przez gospodarstwo rolne. Znajduje się w północnej części miejscowości.

Anna Twardy

Na podstawie:

Polakowski S., „Pozostałości założeń dworskich województwa podkarpackiego”, Krosno 2012,

Stączek R., „Poznaj Jaćmierz. Przewodnik”, Jaćmierz 2006,

Gajewski B., „Jaćmierz. Zarys monograficzny”, Sanok 2003.

 {nomultithumb}